Michael Roberts[1] İngilizceden çeviren: Batuhan Enginer Enflasyona dair önceki yazımda[2] ana akım enflasyon teorilerinin nasıl ampirik olarak yanlışlandığını, bunun mal ve hizmetlerde enflasyonun nedenlerine dair ana akım iktisatta bir kafa karışıklığına yol açtığını ifade etmiştim. Bu yazımda, ana akım iktisattaki enflasyon teorilerinin kapitalist üretim tarzında işlemekte olan değer teorisi üzerine inşa edilmediği ve bu yüzden sendelediklerini tartışmak istiyorum. Monetarist […]
Marksist bir enflasyon teorisi
Seçim, enflasyon ve bölüşüm şoku
| Arif Koşar Giriş Ana akım liberal ekonomistlere göre son yıllardaki yüksek enflasyon, hayat pahalılığı ve gelir dağılımındaki adaletsizliğin artışı AKP iktidarının izlediği “irrasyonel” ekonomi politikalarıyla ilgili. Erdoğan’ın “ideolojik” motivasyonlarla düşük faizde ısrar etmesi, otoriterleşen siyasal yönetim, kurumların “bağımsızlığı”nın kalmaması ülkenin uluslararası güvenilirliğine zarar veriyor, bu da hem yabancı sermaye girişini kısıtlıyor hem de borçlanma maliyetlerini artırıyordu. Dolayısıyla hızla […]
Türkiye ve Çin modeli
Anton Stengl Almancadan çeviren: Mehmet Çallı Cumhurbaşkanı Erdoğan, AKP kurmaylarıyla gerçekleştirdiği ve ekonomik gidişat için çizilen yeni yol haritasının tartışıldığı bir toplantıda Türkiye’nin, Çin gibi, malı ucuza üretip Avrupa’ya satarak, bu üretimden dolar girdisi sağlayabileceğini, ancak Türkiye’nin dış yatırımları getirme konusunda daha avantajlı durumda olduğunu söyledi. Erdoğan, iktidarın belirlenen yeni ekonomik modelle zor olanı seçtiğini söyleyerek “4-5 aya kadar toparlayacağız. […]
İnovasyon artı-değer yaratır mı?
Arif Koşar GİRİŞ Teknoloji ve inovasyon[1] çağdaş kapitalizmin en önemli unsurlarından biri. Teknolojinin sağladığı olanakları kimi coşkuyla, kimi endişeyle, kimi de umursamazlıkla karşılasa da teknoloji yaşamımızı derinden etkileyen bir olgudur. Ancak insanlar çoğunlukla teknolojiyi maddeleşmiş ürün biçiminde, tezgahta ya da piyasada olduğu haliyle görür ve bilirler. Sadece verili bilgiye indirgenemeyecek olan teknolojinin bu yüzeysel görünümün ötesinde kapitalist ilişkiler içerisinde oldukça […]
Endüstri 4.0: Gerçeklik, strateji ve ütopya
Arif Koşar GİRİŞ İlk kez 2011 yılında Almanya’da ortaya atılan Endüstri 4.0 kavramı, başta sermaye çevreleri olmak üzere tüm dünyada hızla kabul gördü. En yaygın tanımına göre imalat süreçlerine dijital teknolojilerin uygulanması, yani internet aracılığıyla makine, ürün ve insanların birbirine bağlanması, tasarımdan lojistiğe kadar tüm sürecin entegre edilmesidir.[1] Ortaya atılışından itibaren kavram o kadar yaygın ve geniş bir kullanım alanı […]
Huawei gerilimi, ticaret ve teknoloji savaşları
Arif Koşar GİRİŞ Temmuz 2018’de 250 milyar dolar değerindeki Çin malına gümrük vergisi koymasının ardından ABD yönetimi, Mayıs 2019’da Çin cep telefonu ve telekomünikasyon tekeli Huawei’yi “ulusal güvenlik tehdidi” olarak tanımladı. ABD Sanayi ve Güvenlik Dairesi “Entity List” adını verdiği kara listeye Huawei ve 70 ortağını ekledi. Böylece ABD’li teknoloji tedarikçilerinin hükümet onayı olmadan Huawei’ye ürün satışı yasaklandı. Bu kararın […]
Hükümetin ekonomik hedefleri ve 2019 bütçesi
Erkan Aydoğanoğlu Kapitalist üretim ilişkileri içinde devletin ve onun yürütme organı olan iktidarın temel işlevi, sermaye birikimi ve istikrarının sorunsuz olarak devam etmesini sağlamaktır. Kapitalist devlet, sermaye birikiminin istikrarını sağlamak için halktan toplanan kaynakların yeniden dağılımını düzenleme ve etkileme yeteneğine sahip olan en güçlü otoritedir. Kapitalist devletin, elde ettiği gelirler ve yaptığı harcamalar yoluyla ekonomik ve toplumsal yapıya müdahalesi,başta merkezi […]
Doğal gaz müjdesi gölgesinde Türkiye
Arif Nacaroğlu “Enerjinin olduğu yerde siyaset, kirli, hatta kanlı siyaset vardır.” Prof. Dr. Tolga Yarman GİRİŞ Dünya tarihi boyunca enerji savaş nedeni olmuştur. İnsanın insana yaptığı eziyetin en önemli sebebidir insanın köleleştirilerek onun gücünü elitlerin çıkarları için kullanmak istemesi. Buhar makinesinin bulunmasıyla, bu vahşi ve can sıkıcı sömürünün, insanı insandan, sevdiklerinden, ülkesinden ayıran 5 bin yıllık bu çirkin düzenin sona […]
Ar-Ge, inovasyon ve tekelleşme
Arif Koşar GİRİŞ 1970’li yıllardan itibaren uluslararası kapitalist rekabetin şiddetlenmesiyle teknolojik gelişme ve yeniliklerin önemi artmıştır. Kar ve rekabete dayalı kapitalist sistemde, şirketler teknolojik yenilikler vasıtasıyla üretim maliyetlerini düşürmek, mevcut pazarları derinleştirmek ve yeni pazarlar yaratmak zorundadır. Hem anaakım iktisat literatüründe hem de yaygın politik söylemde Ar-Ge ve teknolojik yenilikler şirket ve ülkelerin “sürdürülebilir” büyümesinde temel bir unsur olarak kabul […]
Güncel kriz üzerine…
Cemal Doğan Başta TL’nin dolar karşısında hızla değer kaybetmesi olmak üzere ekonomideki son gelişmeler, Cumhurbaşkanı Erdoğan, onun etrafında kümelenmiş olan politik güçler ve burjuva-kapitalist kesimler tarafından Türkiye’nin büyümesini engellemeye, ülkeyi bölüp parçalamaya çalışan dış güçlerin açtığı ekonomik savaşla açıklanıyor. Bu açıklama üzerinden de tüm halka ülkeyi ve ekonomisini korumak, saldırıları püskürtmek için “reis” ve hükümeti etrafında birleşme ve her türden […]