Kadir Yalçın Kamusallık ve kamulaştırma sorunu, yalnızca Marksistler ve bu iddiada olanlarla sınırlı olmayan, küçük burjuva devrimcileri ve reformcularıyla hatta bazı özel durumlarda liberal ve neo-liberal olanlarını da kapsayarak burjuvazinin çeşitli eğilimlerine varıncaya kadar çok geniş bir çevreyi ilgilendirmiş kadim bir tartışmanın konusudur. 2008 Krizi döneminde hatırlanan kamusallaştırmalar, Covid-19 Pandemisi günlerinde yine gündem olmuş; pandemi karşıtı “paketler” çerçevesinde temel bir […]
Kamu ve kamulaştırma tartışmaları…
Güncel ekonomik gelişmeler üzerine
Cemal Doğan Türkiye, kapitalist dünyanın gelişmekte olan ülkeler kategorisinde yer alan, orta gelişmişlik düzeyinde, bağımlı bir ülke. Dünya kapitalist ekonomisiyle entegrasyon ve bağımlılık ilişkileri son otuz, özellikle de AKP hükümetleri dönemi olan son 18 yılda ivmelenerek yeni özellikler kazandı. Ulusal Kurtuluş Savaşının güdük ulusal kazanımlarının, yabancı sermaye ve meta hareketlerini sınırlayan ve ulusal ekonomiyi koruyan önlemlerin son kırıntıları da bu […]
‘İşin demokratikleştirilmesi’ çağrısı ve ‘finansallaşma’ üzere kısa bir tartışma
Yusuf Akdağ “Covid-19 salgınının etkileri” dolayısıyla sürdürülen tartışmalara işaret eden Prof. Dr. Erinç Yeldan, Cumhuriyet Gazetesi’ndeki makalesinde, salgınla mücadelenin “salt bir sağlık hizmetleri mücadelesinden ibaret” olmadığını; küresel sistemin “ekonomi politik dönüştürülmesine yönelik tahayyül ve tartışmaları” da uyarmış olduğunu belirterek, “sol”daki bazı yaklaşımlara ilişkin düşüncelerini açıkladı. Bir süre önce, dört bin kadar akademisyen, düşünür ve aktivistin imzasıyla yayımlanan “işin demokratikleştirilmesi” başlıklı bir çağrıya işaret eden […]
Korona virüsün tuttuğu ayna
Bülent Falakaoğlu Koranavirüs sayısız komplo teorileri ve felaket senaryoları eşliğinde hızla yayıldı. Amerikan işi miydi yoksa Çin işi mi? Doğal mıydı yoksa laboratuvar işi mi? İlaç tekellerinin bir oyunu muydu yoksa yapısı gereği felaketler biriktiren kapitalist üretimin doğal bir sonucu mu? Tıkanan kapitalizmi açmak için yol verilmiş “yıkıcı bir silah” mıydı yoksa çürümüş kapitalizmi yıkacak biyolojik bir lütuf mu? Sürecin […]
Finans, ‘finansallaşma’ ve üretim: finans yeni bir değer yaratır mı?
Arif Koşar GİRİŞ Yaygın medyada ekonomi denildiğinde belki de akla gelen ilk şey borsa ve döviz kurundaki hareketlerdir. Siyasi gelişmeler, doğal afetler ya da ülkeler arasındaki ilişkilerinborsa ve döviz kuruna yansıması mutlaka gündemdeki yerini bulur. Ekonomi odaklı televizyon kanallarının ekranları, internet siteleri ya da çeşitli aplikasyonlardangün boyu bu değerler takip edilebilir. Finansal piyasaların emekçilerin yaşamına girişinin asıl sebebi elbette medyada […]
2020 bütçesinin sınıfsal karakteri
Erkan Aydoğanoğlu Kapitalist devletin ve yürütme organı hükümetin ekonomik-siyasal programının en somut hali, merkezi yönetim bütçelerinin hazırlanması, tartışılması ve uygulaması sürecinde görülür. Hükümetin politikalarını uygulama aracı olan merkezi yönetim bütçesi, zorunlu olarak politik bir konudur ve politik sürecin merkezinde yer alır. Çünkü devletin öncelikleri, amaçları, hedefleri ve tercihlerinin tamamı siyasaldır. Bu nedenle bütçe süreçleri, aynı zamanda hükümetlerin politik kararlarının belirli […]
Makineler ve işçiler; dünyayı robotlar mı yönetecek? – 2
Yusuf Akdağ Makinenin önceki üretim aletlerinden farkı, “tek bir aleti kullanan işçi yerine, çok sayıda benzer aletleri çalıştıran ve gücünün biçimi ne olursa olsun tek bir devindirici güç tarafından devindirilen bir makine”nin geçmesidir.[1] Marx’ın deyişiyle bununla kaydedilen henüz yalnızca “makineli üretimin basit bir öğesi”nin ortaya çıkmasıdır. Basit üretim aletlerinin “insanın el aracı olmaktan çıkıp da bir mekanik aygıtın, bir makinenin […]
Makineler ve işçiler; dünyayı robotlar mı yönetecek? -1
Yusuf Akdağ İki yıldan biraz fazla bir süre önce, bir sermaye gazetesinde, “Dünyanın İlk İnsansız Robot Fabrikası Çin’de Kuruldu” başlığıyla yer alan haberde, Çin’in Dongguan şehrinde kurulu bulunan Changying Hassas Teknolojiler Şirketine ait “insansız fabrika”da, tüm işlerin “bilgisayarlar tarafından kontrol edilen robotlar, nümerik kontrollü işleme makineleri, insansız sevkiyat kamyonları ve otomasyonlu depolama ekipmanları tarafından” gerçekleştirildiği ileri sürülüyor; 60 robot kolunun […]
Seçime yatırılan ekonomi ve olası sonuçları
Bülent Falakaoğlu Hükümetin ekonomik hamlelerine bakınca havada bir seçim kokusu var! Bazı ‘riskleri’ büyütmeyi de göze alarak ekonomik büyümeye gaz verilmesi… İstihdamı teşvik adında sermaye yönelik teşviklerin çoğalması… Cumhurbaşkanının adeta emirle ekonomiyi düzeltme tutumu… ‘Milli istihdam seferberliği’ rüzgarların estirilmesi vs… Bunların tümü ‘seçim var’ dedirtecek cinsten gelişmeler. Seçim sonuçlarının ekonomiyle ilişkisini ortaya koyan araştırmalar şu üç ekonomik göstergenin seçimler açısından […]
Darlık içinde varlık fonu
Sinan Alçın Ağustos ayında çıkartılan KHK ile kurulan Türkiye Varlık Fonu AŞ[1] ve geçtiğimiz ay özelleştirme kapsamındaki kamu şirketleri, arazi ve çeşitli varlıkların fona devri ekonomi gündeminde esaslı bir yer edindi. Yakın dönemde de bu ağırlığın devam etmesi olağandır. Varlık Fonu kavramı öz itibarıyla Bağımsızlık/Egemenlik Varlık Fonları (Sovereign Wealth Funds) örneğinden türüyor. Dünya genelinde toplam portföy büyüklüklerinin 8 trilyon dolara […]