Serdar Derventli Son Alman İmparatoru II. Wilhelm için sosyal demokratlar (SPD), “vatansız kalfalar”dı (“vaterlandslosen Gesellen”). Wilhelm’in sosyalistleri aşağılamak için kullandığı bu sözünün ardında Komünist Manifesto’da yer alan “İşçilerin vatanı yoktur” sözü yatmaktaydı. Sosyal demokrat SPD’nin önemli bir kanadı, partinin kurulduğu günden beri sürekli “daha iyi vatansever” olduklarını kanıtlama çabası içindeydi. Birinci emperyalist paylaşım savaşının (1914-1918) arifesi bunun için iyi […]
Münih işçi-asker-köylü konseyler cumhuriyeti
Pandeminin gölgesinde aşı ve patent tartışmaları
Duygu Günola Çok değil bir-iki yıl öncesine kadar aşı karşıtlarının ileri sürdükleri argümanlar üzerinden yaşanan birçok tartışma yoğunluğunu kaybetmiş görünüyor. Bugün aşıların koruyuculuğunun ne kadar önemli olduğunu ve tüm toplumu kapsamadığı sürece pandemiyi bitirmenin, dalgaları aşağı indirmenin mümkün olmadığını görüyoruz. En azından dünyadaki aşılama rakamları, aşılamasının büyük çoğunluğunu tamamlayan büyük-küçük gelişmiş kapitalist ülkelerin ilksel verileri bunu gösteriyor. Pandemi başında […]
Kapitalistler kapitalizmi neden ve nasıl tartışıyor?
Aydın Çubukçu “İyi bir krizin boşa gitmesine asla izin vermeyin!”[1] Salgının dünya çapında yarattığı çok yönlü yıkım, halk yığınları arasında bunun sorumlusunun kim ya da ne olduğu sorusunun yaygın biçimde tartışılmasına yol açtı. Geçmiş yüzyıllarda salgınların tanrıların bir cezası olduğunu ya da cadıların, sapkınların yarattığı bir felaket olduğunu söylemek kolaydı ve bu türden vaazlar tepkilerin önemli ölçüde saptırılmasını sağlayabiliyordu. […]
Türkiye’de faşist hareketin ideolojik dönüşümü-2
Yusuf Karataş Faşist diktatörlük, tekelci burjuvazinin karşı karşıya kaldığı sorunları “demokratik” biçim altında çözemediği koşullarda başvurduğu bir devlet biçimidir. Bu gerçeklik, bugün bir yandan ekonomik kriz ve öte yandan derinleşen siyasi açmazları nedeniyle toplum içindeki hegemonyası giderek çözülen tek adam iktidarının faşist bir rejim inşası yönünde attığı adımlar bakımından açıklayıcıdır. Bu yazının birinci bölümünde, Türkiye’de faşist hareketin özellikle İkinci […]
Toplumsal hareket sendikacılığı ve bir türevi: Demokratik toplum sendikacılığı
Nuray Sancar İşçi sınıfının tarihi, sınıfın kendi yanılsamalarına, ütopyalarına ve diğer sınıf ve kategorilerin ideolojik etkilerine karşı mücadelesinin de tarihidir. Marksist teori de işçi sınıfı saflarında zamana göre çeşitliliği değişen akımlara karşı mücadelelerle gelişti. 1. Enternasyonal boyunca ve 1871 Paris Komünü döneminde işçi hareketi içinde iki önemli siyasi figürün temsil ettiği anarşizm, yenilenebilme kapasitesi ve becerisi bakımından, Marksizmin mücadele […]
Emperyalist paylaşım mücadelesi ve yeni Osmanlıcılığın açmazı
İhsan Çaralan 21. yüzyılın ilk 20 yılında, emperyalistler arası paylaşım mücadelesinin geliştiği kriz bölgelerinden birisi, hatta birincisi, Akdeniz’in güneyinde Fas’tan başlayıp Afganistan, Pakistan’a kadar uzanan, “geniş” Ortadoğu’ydu. “Genişletilmiş Ortadoğu”nun en sıcak kriz dönemi, AB’nin Irak’ı işgal etmesiyle başlayan, emperyalistlerin ve yerli gericiliklerin IŞİD, El Kaide, HTŞ, ÖSO… gibi cihatçı terörist örgütler üstünden birbiriyle de savaştıkları Suriye iç savaşı oldu. […]
Emperyalizme bağımlılık partileri
Arif Koşar Türkiye’de emperyalizm ve dolayısıyla anti-emperyalizm son yıllarda geniş kitlelerin gündemine ilginç bir biçimde girdi, giriyor. İlginç olan kısmı, yıllarca emperyalizmle hemhal olmuş, onun çıkarını kendi çıkarı bilmiş, komünizm düşmanlığını ufku bellemiş, bizzat emperyalistlerin desteği ile iktidara gelmiş AKP şahsında, muhafazakar ve sağ cenahın temsilci ve yazarları tarafından gündeme getirilmesidir. Çok sayıda örnekte olduğu gibi, 28 Ekim 2020 […]
Türkiye’nin emperyalizme bağımlılığı ve anti emperyalist mücadele
Yusuf Akdağ Türkiye’yi “sömürge”, “yarı sömürge”; “Batı ittifakı’nın ön cephe ülkesi”; ABD’nin ve Batılı emperyalistlerin “taşeronu” olarak niteleyen çok sayıda yazar, ‘sol’ siyasetçi, devrimci ve sosyalist örgüt ve parti olmuştur. Türkiye üzerine sosyo-ekonomik analizlerle bağlı olarak yapılan bu niteleme(ler), Türkiye’nin Batılı emperyalist devletlerle ilişkilerini veri almaktadır. Bağımlılık sorununun günümüz kapitalizmi koşullarında “karşılıklı bağımlılığa dönüştüğü”, sermaye hareketi ve uluslararası ticaretin […]
Alt-emperyalizm: kuramsal bir eleştiri
Ender Şiar Argın Deniz Yılmaz Emperyalizm tartışmalarına dair literatür Marksizm ve uluslararası ilişkiler alanında önemli bir yer tutar. Lenin ve başucu kitabı “Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek Aşaması” özel bir yere sahiptir. Luxemburg, Buharin’inki gibi “erken dönem kuramları”ndan sadece oluşan azgelişmişliğin teorisini yapan Amin ve Frank gibi teorisyenlerin başı çektiği Bağımlılık Okulu’na, onun geliştirilmiş bir formasyonu olan Wallersteincı Dünya Sistemleri […]
Tahkimat ve dönüşüm zamanı
Ahmet Cengiz Avrupa’nın en tanınmış tiyatro festivallerinden olan Ruhr Şöleni, bu yılki mottosunu “Ütopya ve Huzursuzluk” olarak açıkladı. Bu mottonun, özellikle de Batılı emperyalist ülkelerin toplumlarının hali hazırdaki halet-i ruhiyesini yansıttığı söylenebilir. Toplumlar bir taraftan huzursuz, güvencesizlik ve gelecek kaygıları artmakta, diğer taraftan ama, sosyal ve ekolojik bir politikanın izlenmesine, salgının acı bir şekilde hissettirdiği kamu yatırımları açığının kapatılmasına, […]