Ahmet Cengiz Son seçim sonuçlarıyla birlikte artık resmen de içinde bulunduğumuz “Yeni Türkiye”nin kısa vadedeki en can alıcı sorunu, patlak verme emareleri giderek artan ekonomik krizin, ne gibi politik sonuçlar doğuracağıdır. Sadece genel tarihsel tecrübeler değil, Türkiye’nin son 20 yıllık özgün politik kamplaşma ve çatışmalarının biçimlendirdiği umumi ortam da, olası ekonomik krizin politik sonuçlarının 2 +2=4 türünden basit bir denklemle […]
Yarım gerçekler
‘İşin demokratikleştirilmesi’ çağrısı ve ‘finansallaşma’ üzere kısa bir tartışma
Yusuf Akdağ “Covid-19 salgınının etkileri” dolayısıyla sürdürülen tartışmalara işaret eden Prof. Dr. Erinç Yeldan, Cumhuriyet Gazetesi’ndeki makalesinde, salgınla mücadelenin “salt bir sağlık hizmetleri mücadelesinden ibaret” olmadığını; küresel sistemin “ekonomi politik dönüştürülmesine yönelik tahayyül ve tartışmaları” da uyarmış olduğunu belirterek, “sol”daki bazı yaklaşımlara ilişkin düşüncelerini açıkladı. Bir süre önce, dört bin kadar akademisyen, düşünür ve aktivistin imzasıyla yayımlanan “işin demokratikleştirilmesi” başlıklı bir çağrıya işaret eden […]
Tekeller, emperyalizm ve demokrasi sorunu
Kadir Yalçın Teori ve Eylem’den önce çıkan ve “derinleştirilmiş demokrasi”nin (!) bir OHAL KHK’siyle kapatılan Özgürlük Dünyası Dergisi’nın 162. Sayısında “Anti-emperyalizm ve Cephe” başlığı altında yine bizim imzamızla bir (“yeni”) TKP eleştirisi yayınlanmıştı. Orada, tarihten ve günümüzden (ya da yakın geçmişten) örnekler verilip işçi sınıfının bağımsız hareketi ve sosyalizmle ilgileri olmayan M. Kemal ve Chavez’in başında bulundukları –tabii ki tutarlı […]
Salgına karşı mücadeleden sisteme karşı mücadeleye
İhsan Çaralan 31 Aralık 2019 günü Çin’de koronavirüs (Covid-19) salgının başladığının resmen duyurmasından beri dünya koronavirüse karşı mücadeleyi konuşuyor. Virüsün Avrupa’ya sıçrayıp gelişmiş ülkeleri pençesine aldığı son birkaç aydan beri ise koronavirüse karşı mücadele medya ve siyasetin baş gündemi, hatta başlıca gündemi oldu. Salgınla birlikte ülkelerde ekonomik ve sosyal faaliyet, insanlar arasındaki sosyal ilişkiler minimum düzeye inerken siyasetin öncelikli konusu […]
Propaganda, siyasal teşhir ve ajitasyon sorunu üzerine ön notlar
Yusuf Akdağ Devrimci propaganda, siyasal teşhir ve ajitasyon sorunu, işçi sınıfının (ya da proletaryanın) sermaye egemenliğine ve burjuva devlet iktidarına karşı mücadelesinin en önemli sorunlarından biridir. Devrimi “kitlelerin eseri”, işçi sınıfının toplumsal kurtuluşunu sınıfsal mücadelesinin ürünü ve sonucu olarak gören bilimsel sosyalizm anlayışına sahip bir parti ya da örgüt, sömürülen ve ezilen sınıf ve güçlerin burjuvazinin ideolojik-politik etkisinden çıkmasını ve […]
Marksizmin uluslararası ilişkilere katkısı: Ulusların kaderlerini tayin hakkı*
Hüseyin Sinan Güler Ekin Deniz Hoş İsmail Furkan Narlı Ulus, uluslararası ve uluslarüstü kavramlarının gerek akademide gerekse de yazılı ve görsel basında sıkça tartışıldığı tarihsel bir dönemde söz konusu bu kavramların teorik derinlikleri ile politik karşılıklarının bir arada yeniden tartışılmasına ihtiyaç duyuluyor. Çalışmamız da bu amaç doğrultusunda yapılmakta ve ulusal hareketlerin tekrar gündeme geldiği bu dönemde makalemiz Marksizmin ulusal soruna […]
Marx’ın sınıf kavrayışı, temel çizgileri ve güncelliği
Arif Koşar GİRİŞ Marksist düşüncede toplumun sınıflar temelinde analizi büyük bir önem taşır. Sınıfların bu önceliği ve önemi, hem toplumun bilimsel analizinin sonucu hem de çıkış noktasıdır. Sınıfları bütünlüklü olarak ele alıp tartışmamış olsa da Marx’ın sınıfların genel çerçevesini güçlü bir biçimde çizdiği söylenebilir. Sınıf, onun tüm yapıtlarının anahtar kavramıdır ve hemen hepsinde merkezi bir yere sahiptir.[1] Gerek Marx gerekse […]
Marksist kaynaklardan ‘cinsiyete’ bakmak: Bir okuma denemesi
Sevda Karaca Marksist birikim cinsiyetçiliği ve kadınların ezilen cinsiyet olma sorununu sınıf sömürüsü bağlamı içinde analiz eder. Marksizmin kadınların ezilmişliği sorununa bakışı, aslında Marksist yöntemin topluma ve toplumsal değişime yaklaşımıyla ilişkilidir. Kadınlar üzerindeki tahakkümün sınıflı toplumların üretim ilişkilerinden kaynaklandığını ve esas olarak özel mülkiyet ve sınıfsal sömürünün gelişimiyle ortaya çıktığını ileri sürer. Yani kadınlar kapitalist toplumda ne evde harcadıkları emek […]
Slattery ve Aron’un görüşleri üzerine – 4
Yusuf Akdağ KAPİTALİZMİN “YIKILMASI” TARİHLENEBİLİR Mİ? Raymond Aron, “kapitalizmin yıkımı ve çelişkisiz bir toplumun ortaya çıkışı”nın kaçınılmazlığından sözedip gerçekleşme biçimi ve zamanının önceden bilinemeyeceği görüşünün “düşünce için doyurucu” olmadığını belirterek bu görüşü belirsizlikle niteler ve “Tarihi belli olmayan ve belirtilmeyen bir olay ile ilgili bir kestirimin fazla bir anlamı yoktur ya da en azından bu türden tarihsel bir yasa […]
Slattery ve Aron’un görüşleri üzerine – 3
Yusuf Akdağ ‘KAPİTALİZMİN KENDİNİ ORTADAN KALDIRMASI’ SÖYLEMİ NEYİ İFADE EDER? Marx’ın kapitalizm analizi üzerine irdelemesinde, kapitalizmin temel karakteristik özelliklerini muğlaklaştırıcı kavram ve ilişkilendirmeleriyle dikkat çeken Profesör Aron, Marx’ın kuramını içeriği ve ‘mantığı’ açısından da farklı gösterecek yorumlara baş vurur.[1] Bu türden yorumlardan biri de “kapitalizmin kendi kendini ortadan kaldırması“yla ilgilidir. Yazara göre, Marx, kapitalizmin “kendi kendini ortadan kaldıracağını” ileri […]