Erkan Aydoğanoğlu Kapitalizmde okulun ve eğitimin gelişim süreci, ekonomik, toplumsal ve ideolojik dinamiklerle bağlantılı bir şekilde ilerlemiştir. Kapitalizmin doğuşuyla birlikte eğitim, toplumun ihtiyaçlarına cevap veren bir kurum olarak yeniden şekillenmiştir. Kapitalizmin ilk yıllarında, özellikle Sanayi Devrimi ile birlikte, eğitim daha organize ve kurumsallaşmış bir yapıya kavuşmuş, tarım toplumundan sanayi toplumuna geçiş sonrasında iş gücünün niteliğinde büyük bir değişim yaşanmıştır. […]
Kapitalizmde eğitimin işlevi ve müfredat değişiklikleri
Pozitivizm, empirizm ve Marksist bilgi teorisi
Ömer Batın Gül “Diyalektik” diye belirtir Lenin, Birinci Dünya Savaşının en ateşli ve sert geçtiği yıllarda yoğun felsefe okumalarını not ettiği Felsefe Defterleri’nde, “Marksizmin bilgi teorisidir.”[1] Lenin’i savaşın bu cafcaflı yıllarında felsefe okumaya ve özellikle Hegel’i büyük bir dikkatle incelemeye iten sebepler önemsiz değildir. Her şeyden önce amaç “Marksizmin bilgi teorisini”, daha doğrusu diyalektik materyalizmi, Hegel’in mirası ile birlikte, […]
ABD emperyalizminin Çin stratejisi
Ali Yaşar ABD emperyalizminin dünya ekonomisi içindeki konumunun gerilemesi, buna karşın Çin’in ilerleyişi, son yıllarda emperyalist güçler arasındaki ilişkilerin gelişim yönünü belirlerken, bu durum çelişki ve gerilimlerin merkezinde yer alıyor. Emperyalist güçler arasındaki ilişkileri bugüne getiren koşulların aynı biçimde, yani bölgesel çatışmalar, vekalet savaşları, ambargoları da içeren ekonomik rekabet vb. devam edeceğini varsayan yaklaşımlar, Çin’in çok uzak olmayan bir […]
Çin: Revizyonizmle Troçkizmin tezlerine kısa bakış
Kadir Yalçın Son derece zengin verileriyle tablo ortadayken, yanlışlığı bir yana, Rusya’nın “kapitalist bir ülke olduğu” ama “zayıf ekonomisi” ve “yetersiz sermaye ihracı” nedeniyle “emperyalist olmadığı” görüşünün kanıtı olarak iddia edilenlerin hiçbirinin Çin açısından geçerliliğinin iddia edilemeyecek olması, Çin’e olumlu yaklaşanlarla “ilgisizlik” pozisyonunda durmaya çalışanları bir açmazla karşı karşıya bırakır: Çin ya kapitalist emperyalist bir ülkedir ya da sosyalist […]
Çin’in ‘piyasa sosyalizmi’ kapitalizmin neresinde?
Yusuf Akdağ 21. yüzyılın ilk çeyreğinde, dünya kapitalizminin ikinci en büyük ekonomisi ve emperyalistler arası rekabetin en önemli güçlerinden biri olan Çin’i “sosyalist” ya da “sosyalizmi inşa yolunda ilerleyen büyük bir güç” olarak görüp gösterenler sadece Çin’in ve ÇKP’nin yöneticileriyle sınırlı değildir. ÇKP’den ilhamla burjuvaziyle işbirliği çizgisinde karşı devrimin kontra güçlerine dönüşen parti ve örgütler bir yana bırakıldığında, kimi […]
Çin proletaryasının perspektifinden Çin ‘bilmecesi’
Fulya Alikoç Çin, son birkaç on yıldır kaydettiği muazzam ekonomik büyümeyle iktisaden nasıl bir toplum olduğu yönünde de bir dizi tartışmaya yol açtı, açıyor. Sorular; ülkenin sosyalist mi, kapitalist mi olduğu, sosyalizmden kapitalizme geçiş evresi mi yaşadığı, bir zamanlar sosyalist olup da 1970’lerin sonundan itibaren kapitalist restorasyon mu yaşadığı, bugünkü haliyle “piyasa sosyalizmi” mi yoksa “devlet kapitalizmi” yaşandığı şeklinde […]
Çin kapitalist değil mi? Michael Roberts ile bir tartışma
Fuat Yücel Filizler İktisatçı Michael Roberts[1] Çin’i şöyle değerlendiriyor: “Çin, bırakın emperyalist bir ekonomi olmayı, kapitalist bir ekonomi bile değil (Carchedi & Roberts, 2021). Marksist terminolojide, bir ‘geçiş ekonomisi’, yani kapitalizm ile sosyalizm arasında, ancak muhtemelen sosyalizme doğru gidiyor. Bu geçiş, sermaye ve onun ‘silahlı insan grupları’ tarafından devlet iktidarının kaybı ihtimalini de içermektedir (Marx, 1875). Geçiş ekonomisi, piyasa […]
Çin: Emperyalist mi, emperyalizmin iyisi mi?
Mustafa Yalçıner Temmuzda arka arkaya önce Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), arkasından ise NATO toplantıları vardı. İki toplantı da, yeniden paylaşım mücadelesinin sertleştiğini, dünyanın giderek daha fazla gerilmekte olduğunu yeniden kanıtlar nitelikteydi. NATO’yla karşılaştırıldığında henüz siyasal-askeri yönü öne çıkmayan daha gevşek bir örgütlenme olan ŞİÖ, adından da anlaşılabileceği gibi, Rusya ile birlikte, ama ondan daha çok Çin odaklı bir örgüt. […]