Osmanlı’da sınıf mücadeleleri ve 1416 ihtilali

Burak Bağçeci   Kor Kitap’ın Marksist Araştırmalar Dizisi’nden çıkan Sinan Araman, Hasan Ateş ve Erdem Çevik’in hazırladığı Bedreddin ve Börklüce: Osmanlı’da Sınıf Mücadeleleri ve 1416 İhtilali kitabı, daha çok Şeyh Bedreddin’in ismiyle anılan 1416 İsyanı’nı ve isyanı hazırlayan koşulları farklı yönleriyle inceleyen 10 makaleden oluşuyor. Makalelerin üç başlık altında toplandığı kitabın “1416 Öncesi Tarihsel Miras” başlıklı ilk bölümünde, 1416 İsyanı’nın […]

Faşizm Almanya’da neden zafer kazandı?

Franz Dahlem[1] Almancadan Çeviren: Rıza Sami   Yoldaşlar, bu kongrede problemleri ele alırken ve taktiğimizin ne olacağını belirlerken, her şeyden önce iki belirleyici olguyu ön planda tutmak zorundayız: İşçi sınıfının Almanya’daki yenilgisi ve iktidarın Hitler faşizmi tarafından ele geçirilmesi. Faşist tehlikenin geriletilmesi konusunda Fransa’daki kardeş partimizin Halk Cephesi ve Birleşik Cephe konusundaki başarıları. Almanya’da yaşanan olaylar tüm dünyada ve özellikle […]

Sovyetler Birliği Eylül 1939’da Polonya’yı işgal etti mi? Hayır!

Grover Furr[1] İngilizceden çeviren: Bilge Su Yıldırım   GİRİŞ Sovyetler Birliği 17 Eylül 1939’da Polonya’yı işgal mi etti? Neden sordun? “Hepimiz biliyoruz”, bu işgal gerçekleşti. “Araştırabilirsin!” Tüm yetkili kaynaklar aynı fikirde. Bu tarihi olay yaşandı. The New York Review of Books’taki yakın tarihli bir makalede[2], Yale Üniversitesi profesörü, bu alanda akademik uzman –ve fanatik anti-komünist– Timothy Snyder, kibarca söylemek gerekirse […]

Paris Komünü: İşçi sınıfının ilk iktidarı

Deniz Uztopal   1870 Fransa-Prusya savaşı gerici bir hanedan savaşı olarak patlar ve kısa bir süre içinde Fransa’nın orduları askeri yenilgiler alır. Bunların ilk haberlerinin ulaşmasıyla birlikte 7 ve 9 Ağustos’ta Paris, Lyon, Marsilya, Toulouse gibi büyük şehirlerde kitlesel gösteriler gerçekleşir. Paris’te ise 2 Eylül’de Napolyon’un Sedan’da aldığı yenilginin bilgisi ulaştığında emekçi kitleler 4 Eylül’de Meclisi basar ve İmparatorluk yıkılarak […]

Üretken ve üretken olmayan emek: Tarihsel bir özet

Arif Koşar   GİRİŞ Toplumsal zenginliğin kaynakları ve artışı modern ekonomi politiğin doğuşundan itibaren en temel ilgi alanlarından birisi olmuştur. Değer, artı-değer, kâr ya da rantın kaynağı; hangi tür çalışma ile yeni bir değer yaratılabileceği; hangi sınıfların ekonomik olarak üretken olup olmadığı gibi konular tartışılmıştır. Literatürde bu tartışma, en azından merkantilistlerin artı-değeri dış ticaret fazlası ile açıklamalarından sonra üretken ve […]

Nietzsche’ye dair Marksist bir eleştirinin yönleri

Hans Heinz Holz[1] Almancadan Çeviren: Ahmet Cengiz   I. İki de bir karışıklığa yol açmak konusunda Nietzsche gibisi yok. Nitekim bugün Marksistler arasında Nietzsche’den yana mı yoksa ona karşı mı tutum alınması gerektiği şeklinde bir tartışma sürdürülüyorsa, bu, bir karışıklıktan başka bir şey değildir. Nietzsche’nin dünya görüşünün tarihsel materyalizmle herhangi bir alakasının bulunmadığını belirtmek gerekir. Şu veya bu kısmi yönleri […]

Teknolojist teori(ler) toplumsal gerçekliğin neresinde? Teknolojistlerle tartışma-1

Yusuf Akdağ   Teori ve Eylem’in bir önceki sayısında, günümüz emperyalizminin başlıca özellikleri ve anti emperyalist mücadele sorununu irdeleyen makaleler yayımlandı. Okurlar, bu makalelerde, “emperyalizmin 21. yüzyılda nitelik değişikliğine uğradığını” ileri süren teori ve tezlerin yanlışlığının gösterilmeye çalışıldığını ve günümüzde emperyalizme karşı mücadelenin önemi üzerinde durulduğunu görmüşlerdir. Bu makale, bir devamı da içermek üzere kapitalizmin ve kapitalist emperyalizmin Marksist-Leninist analizine […]

Emperyalizm: Sermaye ihracı, uluslararasılaşma ve dünyanın paylaşılması

Mustafa Yalçıner   Sermaye ihracını emperyalizmin tanımlayıcı özellikleri arasında sayan Lenin, “Sermayenin ihraç zorunluluğu, kapitalizmin birkaç ülkede fazla-olgunlaşmış olması olgusundan ve (tarımın geri kalmış olması ve yığınların yoksulluğu nedeniyle) sermayenin ‘kârlı’ yatırım alanı bulamaması olgusundan ileri gelir”[1] der. Lenin’in 20. yy başındaki rakamlarını aktardığı belli başlı gelişmiş kapitalist emperyalist ülkelerin sermaye ihraç eğilimi ve ihraç ettikleri sermayenin miktarı, günümüzde olağanüstü […]

Tekelci kapitalizmin kadın düşmanı teslisi: Baba-oğul-organize suçlu

Fulya Alikoç   Bugün internette arama motoruna “Sedat Peker” yazan kullanıcının karşısına şu bilgi çıkıyor: “Meslek: İş insanı; mafya lideri.” Tekelci kapitalizm, mafya lideri olmayı bir meslek meşruluğunda sunmaktan çekinmiyor. Şüphesiz ki bu meşruluğunu aynı zamanda iş insanı olmaktan, yani belirli bir ticari ya da sınai faaliyette bulunmaktan alıyor. Üstelik asgari düzeyde bir toplumsal cinsiyet eğitimi tamamlanmış olmalı ki “iş […]

İtalya’da mafya, ekonomi ve siyasi güç

Sandro Ferrari İngilizceden çeviren: Evin Turgut   MAFYANIN KÖKENLERİ VE GELİŞİMİ Mafya, 19. yüzyıla kadar adanın ekonomik-sosyal yapısında baskın konumda olan feodal dönemin sonlarına doğru, Batı Sicilya’da doğmuştur. Başta gelen işlevi tarımsal feodalizmi korumaktı. Tarihsel olarak mafyanın toplumsal tabanı, toprak sahiplerinden (gabelloti denilenler) büyük mülkler kiralayan siyaset simsarları ve feodal efendilerin özel milislerini (campieri) kapsamaktadır. Her ikisi de bölgeyi kontrol […]