Emeğin Rızası

Burak Bağçeci İşçi sınıfının ekonomik, sosyal ve politik olarak ezilmesinin koşullarını içinde taşıyan kapitalizme neden rıza gösterdiği ya da ona her zaman güçlü ve somut bir karşılık vermediği, geçmişten beri farklı ideolojik pozisyonlardan tartışılmıştır. Bu tartışma zemini, bekledikleri devrimi bir türlü bulamayan küçük burjuva aydınların sınıfın devrimci rolünü inkarına, “sınıftan kaçış” teorilerine kaynaklık ettiği kadar, devrimci politik platformlar için öznel […]

Faşizm nedir, ne değildir?

  Mustafa Yalçıner Roger Bourderon, “Faşizm: İdeoloji ve Uygulamaları” başlıklı çalışmasında “Kara Gömleklileri” ile henüz daha başlangıç dönemindeki İtalyan faşizmini anlatır: “Kamyonlara binmiş [. . . ] ‘Kara Gömlekliler’ baskınlarının hedefi olan yere doğru ilerlerler. Varır varmaz da, sokaklarda rastladıkları, flamalar geçerken şapkasını çıkarmayan ya da kırmızı bir kravat, kırmızı bir atkı, kırmızı bir bluz taşıyan herkesi sopalamaya başlarlar: Eğer […]

Tek adam yönetimi, Cumhur İttifakı ve faşizm özlemi

  İskender Bayhan Günlük hayat içerisinde söz ile eylem, söylenen ile yapılan arasındaki uyumsuzluklar ve zıtlıklarla sıklıkla karşılaşırız. Bu tür durumları genelde kötü, küçük düşürücü tutum ve davranışlar olarak kabul eder ve konularına, nedenlerine, doğurdukları sonuçlara göre de tutarsızlıktan yalana kadar uzanan sıfatlarla niteleriz. Sınıflı toplumların tarihi de bize sömürenlerle sömürülenler, yönetenlerle yönetilenler arasındaki ilişkide sözle-eylemin, görünenle-gerçeğin örtüşmediğini gösteren sayısız […]

Erdoğan rejimine dair notlar

  Ahmet Cengiz Bir süreden beri bazı ülkelerdeki iktidarlarla ilgili dünya ölçeğinde çeşitli sol, sol-liberal çevrelerce “güçlü liderler” dönemi, “otoritarizm”, “Yeni Bonapartizm” vb. tartışmaları yapılmaktadır. “Sağ popülist” olarak da tanımlanan “sağ otoriter-milliyetçi güçler” nasıl güçlendiler, ABD gibi bir ülkede “otoritarizm” nasıl zafer kazanabildi, “karizmatik lider figürleri” neyin sonucu, çözülen yerleşik partileri aşarak “yeni Ceasar”lar olarak etkin olabildiler gibi sorular ekseninde […]

Faşizme dair bir yöntem tartışması

  Arif Koşar GİRİŞ Alman faşizmi üzerine sayısız belgesel ve kitapta Nazi partisinin kurucularına, onların fikirlerine ve özellikle iktidar olduktan sonra yaptıklarına odaklanılır, bunlar belge ve tanıklarla anlatılır. Gerçekten Nazilerin çoğu ırkçı ve antisemitti. “Alman ırkın” üstünlüğüne, Yahudilerin onu zayıflatan zehirli bir ırk olduğuna inanıyorlardı. Versay Antlaşması ile Almanların aşağılandığını, ulusal onurlarının ayaklar altına alındığını düşünüyorlardı. Bu anlatıya göre Naziler […]

Dünyanın faşizmle imtihanı

  Nuray Sancar |  GİRİŞ Trump, onu helikopterden inerken gösteren bir videosunda pistte toplanan heyecanlı kalabalığa seslenmektedir. Bir silah gibi havaya kaldırdıkları cep telefonlarıyla Nazi selamını andırır bir jestle fotoğraf çeken yandaşlarının görüntüsü, Nazilerin resmi yönetmeni Leni Riefenstahl’ın İradenin Zaferi (The Triumph of Will) adını taşıyan filminin, Nurnberg’deki toplantıya katılmadan önce kentin üzerinde uçağıyla dolaşan Hitler’i karşılayan, kendinden geçmiş kalabalığı […]

Faşizme Karşı Mücadele: Tarihsel deneyimler ve güncel durum

Yusuf Akdağ |  Faşizme karşı mücadeleden söz edebilmek için faşizmin bazı temel özelliklerine işaret etmek gerekir. Çeşitli diğer makalelerde konu bu yönleriyle de irdeleneceği için burada bu özelliklerden yalnızca bu makalenin kapsamıyla bağı ölçüsünde söz edilecektir. Faşizmi bir mali grubun, küçük ve orta tabakaların, bir partinin politikalarına indirgeyenler olduğu gibi burjuva hükümet değişiklikleri çerçevesinde tanımlayanlar da olmuştur. Ancak faşizm, bir […]

Faşizm ve felsefe

Aydın Çubukçu FAŞİZMİN FELSEFEYE İHTİYAÇ DUYMASI Gündelik hayat içinde karşılaştığımız herhangi bireysel bir tutumun, laf olsun diye söylenmiş bir cümlenin, alışkanlıkların, geleneklerin, atasözlerinin içinde “faşizm belirtisi” olarak damgalayabileceğimiz pek çok özellik görebiliriz. Bunları eyleyenlerin faşizmle siyasal, ideolojik herhangi bir ilişkisi olmayabilir. Faşizm yaşanmadan, teorik, politik, estetik düzeyde sistem haline gelmeden önce, bu tür düşünce ve davranışlar, toplumun özellikleri içinde kimi […]

Türkiye’de faşist hareketin ideolojik dönüşümü

Yusuf Karataş |  GİRİŞ Faşist diktatörlük, tekelci burjuvazinin karşı karşıya kaldığı sorunları demokratik biçim altında çözemediği koşullarda egemenliğini sürdürmek için başvurduğu açık terörcü bir devlet biçimidir. Bu tanım bize faşizmin emperyalist-kapitalist sistemin geçmişine ait istisnai bir olgu değil; aksine bu sisteme içkin güncel bir tehdit olmaya devam ettiğini göstermesi bakımından önemlidir. Tanımlama ve ideolojik arka planını ortaya koymaya yönelik çaba […]

Faşizmin inşasında ve iktidarında kadınlar

Fulya Alikoç  Faşizmin klasik örneğinin yaşandığı İtalya ve doruk noktasına çıktığı Almanya, başta sanayi kapitalizminin gelişim düzeyi olmak üzere birçok bakımdan tarihsel farklılıklara sahiptir. Ancak her iki ülkede faşizmin inşasını mümkün kılan ön koşullar önemli benzerlikler de barındırır. Kuşkusuz bunların başında faşizm arifesinde kitlesel grevlerle devrimci bir kalkışmanın sinyalini veren işçi sınıfının sosyal demokratların ihanetiyle bastırılması ve komünistlerin bunu engelleyecek […]