Marx ve komün

Ercüment Akdeniz Yeryüzünün lanetlenmişleri, ayağa kalkın! Açlığa mahkum edilenler, ayağa kalkın! Akıl, kraterinin içinde gümbürdüyor, Son püskürmesidir bu. Geçmişe sünger çekelim Köleleştirilmiş kitle, ayağa kalk, ayağa kalk! Dünya, temelinden değişecek Hiçbir şey olmayan bizler, her şey olalım! Son kavgadır bu Bir araya gelelim, ve yarın Enternasyonal Bütün insanlık olacak. Enternasyonal marşının orijinal hali, Fransızca’sı işte bu dizelerle başlıyordu. Sözler Eugene […]

Marx’ın sınıf kavrayışı, temel çizgileri ve güncelliği

Arif Koşar GİRİŞ Marksist düşüncede toplumun sınıflar temelinde analizi büyük bir önem taşır. Sınıfların bu önceliği ve önemi, hem toplumun bilimsel analizinin sonucu hem de çıkış noktasıdır. Sınıfları bütünlüklü olarak ele alıp tartışmamış olsa da Marx’ın sınıfların genel çerçevesini güçlü bir biçimde çizdiği söylenebilir. Sınıf, onun tüm yapıtlarının anahtar kavramıdır ve hemen hepsinde merkezi bir yere sahiptir.[1] Gerek Marx gerekse […]

Yabancılaşma teorisi ya da marksizmin doğuşu

Nuray Sancar yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren Avrupa kıtasının iki büyük ülkesi, Fransa ve İngiltere’de yardım ve dayanışma dernekleri etrafında örgütlenmeye başlayan, birikmiş talepleri için bildirgeler yayınlayan, illegal sendikal örgütler kurmaya çalışan, irili ufaklı grevlerden Chartistler’in yaptığı gibi kent meydanlarına taşan, amorf bir sosyalizm fikrini durmaksızın tartışırken örgütlendikleri dernekler adına süreli yayınlar, broşürler yayınlayan işçi sınıfı hareketi ile, Marx ve Engels’in […]

Marksist kaynaklardan ‘cinsiyete’ bakmak: Bir okuma denemesi

Sevda Karaca Marksist birikim cinsiyetçiliği ve kadınların ezilen cinsiyet olma sorununu sınıf sömürüsü bağlamı içinde analiz eder. Marksizmin kadınların ezilmişliği sorununa bakışı, aslında Marksist yöntemin topluma ve toplumsal değişime yaklaşımıyla ilişkilidir. Kadınlar üzerindeki tahakkümün sınıflı toplumların üretim ilişkilerinden kaynaklandığını ve esas olarak özel mülkiyet ve sınıfsal sömürünün gelişimiyle ortaya çıktığını ileri sürer. Yani kadınlar kapitalist toplumda ne evde harcadıkları emek […]

Marx ve doğanın diyalektiği

Kaan Kangal Diyalektiğin sadece toplumsal bir kategori mi olduğu yoksa doğayı da mı kapsadığı sorusu Marksist literatüründe neredeyse bir asır boyunca tartışılmış klasik bir polemik konusudur. Bir dizi düşünüre göre Marksizmin doğa ve doğa bilimler görüşü sadece Engels tarafından formüle edilmiştir. Bu görüşe göre Engels’ten farklı olarak Marx tarih-üstü evrensel yasaları değil belirli bazı toplumsal üretim biçimleri ve tiplerini incelemiş, […]